YKS-TYT Tarih Soru Cevap pratikleri

Cevapla
süleyman bb
Mesajlar: 94
Kayıt: 02 Ara 2017 12:07
İletişim:

02 Ara 2017 14:45

S1-VEZİR NİZAMÜLMÜLK’ÜN MEŞHUR ESERİ HANGİSİDİR?
-SİYASETNÂMEDİR.
S2-NİZAMÜLMÜLK BU ESERİ NİÇİN YAZMIŞTIR?
-SULTAN MELİKŞAHIN İŞLERİN DÜZGÜN GİTMESİ VE DOĞRU KARAR VEREBİLMEK İÇİN ALINMASI GEREKEN TEDBİRLERİ İHTİVA EDEN BİR ESER YAZMASI İÇİN SULTAN MELİKŞAH İSTEMİŞTİR.
S3-SELÇUKLU DEVLET TEŞKİLATI İLE İLGİLİ SİYASETNAMEDEN SONRA EN ÖNEMLİ KAYNAKLAR HANGİLERİDİR? -MÜNŞEAT MECMUALARI İLE YAZIM KURALLARINI İHTİVA EDEN İNŞÂ KİTAPLARIDIR.
-MÜNTECEBÜDDİN EL-CUVEYNİ:ATABETÜ’L-KETEBE -LENİNGRAD MÜNŞEAT MECMUASI -EVOĞLU HAYDAR BEGİN:MECMAU’L-İNŞA -NİZÂMÎ-Î ARÜZİ:ÇABAR MAKALESİ
S4-DEVLET ADAMLARI HAKKINDA BİLGİ ALMAK İÇİN HANGİ ESERLERDEN YARARLANILIR? -ER-RÂVENDİ:RÂBATU’S-SUDÜR -SIBT İBNÜ’L-CEZVİ:MİR’ATUZ-ZAMAN -EL-HÜSEYNİ:ABBARU’D DEVLETİS-SELÇUKİYYE -EL-BUNDÂRî:ZUBDUTU’N NUSRE
S5-UNVAN,LAKAB VE KÜNYELERİ ,HAKİMİYET ALANLARI METBÛLUK-TÂBİLİK İLİŞKİLERİ VE İKTİSADİ DURUM HAKKINDA BAŞVURULAN EN GÜVENLİ KAYNAKLARHANGİLERİDİR? -SULTANIN ,HANEDAN ÜYELERİNİN VE TABÎLERİN BASTIRDIKLARI SİKKELER VE YAPTIRDIKLARI ABİDELER ÜZERİNDEKİ KİTABELERDİR.
S6-SELÇUKLU DEVLETİ HANGİ SAVAŞLA RESMEN KURULUP İLAN EDİLDİ?
-1040 DANDANAKAN SAVAŞIYLA.
S7-SELÇUKLU DEVLETİNİN KOMŞULARI KİMLERDİR? -DOĞUDA KARAHANLILAR,GÜNEYDE GAZNENİLER VE DEVRİNİN BÜYÜK DEVLETLERİ VE İRANDA İSLAM HANEDANLARI .
S8-SELÇUKLULAR BAĞDATA NİÇİN GİRDİLER? -ABBASİ DEVLETİ HALİFESİNİN DAVETİYLE.
S9-SELÇUKLULAR BAĞDATTA KİMLERE SON VERDİLER? -BÜVEYHİLERE SON VERDİLER.
S10-BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİNDEN ZAMANLA KAÇ BÖLGESEL SELÇUKLU HANEDANI DOĞMUŞTUR?
-4 TANE -a KİRMAN (1048) b-TÜRKİYE (1075) c SURİYE (1078) d IRAK (1119) SELÇUKLULARIDIR.HEPSİ BÜYÜK SELÇUKLULARA TABî DİR.
S11-ATABEGLİK (ATABEYLİK) HANEDANLARI KAÇINCI YÜZYILDA ORTAYA ÇIKYI ?İSİMLRİ NELERDİR ?
-11 YY DA ORTAYA ÇIKTI. TOGTEGİNLİLER (SURİYE) ZENGİLER (CEZİRE VE SURİYE) İLDENİZLİLER (AZERBAYCAN) SALGURLULAR (FARS) DIR.
S12-SELÇUKLULARIN MÜCADELE ETTİĞİ GAYRİMÜSLİM GÜÇLER HANGİLERİDİR?
-ANADOLUDA BİZANS,KAFKASYADA GÜRCÜLER,DOĞU ANADOLUDA ERMENİLER,VE TÜRKİSTANDA KARAHITAYLARDIR.
S13-BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ VE DİĞER ŞUBELERDE DE DEVLET TEŞKİLATININ TEMELİNDE KAÇ ANA UNSUR VARDIR?
-3 ANA UNSUR VARDIR. a-MONARŞİNİN TEPESİNDEKİ HANEDAN b-BÜYÜK DEVLET MEKANİZMASININ KAYNAĞINI TEŞKİL EDEN GULAM, c-İKTÂ SİSTEMİDİR.
S14-GULÂM SİSTEMİ NEDİR?
-ESİR VEYA SATIN ALMA YOLUYLA ELDE EDİLEN KÖLELERİN ,DEVLETİN İHTİYACI OLAN ASKERÎ VE SİVİL BÜROKRASİ MENSUPLARINI YETİŞTİRMEK ÜZERE EĞİTİLİP DEVLET HİZMETİNE ALINDIĞI SİSTEMİN ADIDIR.
S15-MİRÎ ARAZİ NEDİR?
-MÜLKİYET HAKKI DEVLETTE YANİHAZİNEYE AİT OLAN TOPRAKLARA DENİR.
NOT :BU TOPRAKLARIN İŞLETME HAKKIGEÇİCİ TAPU İLE REAYAYA VERİLİRDİ.İKTA İSE BU ŞEKİLDE İŞLETİLEN TOPRAĞIN GELİRLERİNİN BİR KISMININ MAAŞ KARŞILIĞI OLARAK DEVLET GÖREVLİLERİNE TAHSİS EDİLMESİDİR.
S16-KUT NEDİR?
İSLAM ÖNCESİ TÜRKLERDE HÜKÜMDARLIK YETKİ VE GÜCÜNÜN VEYA SİYASİ İKTİDARIN İLAHİ BİR KAYNAĞA DAYANDIRILMAYA YANİ TANRI TARAFINDAN KAĞAN OLUNACAĞINA İNANMAYA “KUT”DENİR.
S17-KUTADGU BİLİG HANGİ ÜLKEDE YAZILMIŞTIR? -KARAHANLI ÜLKESİNDE.
S18-SULTAN ALP ARSLAN VE MELİKŞAHIN VEZİRİ NİZAMÜLMÜLK’ÜN KUT İÇİN DÜŞÜNCESİ NADİR?
-ALLAH’IN,HER ASIR HALKTAN BİRİNİ SEÇTİĞİNİ ,ONU PADİŞAHLARA LAYIK VASIFLARLA SÜSLEDİĞİNİ ,İNSANLAR ONUN ADALETİNDEN NASİPLENSİNLER ,GÜVENDE OLSUNLAR VE BÖYLECE DEVLETİN BAKİ OLMASINI DİLESİNLER DİYE,HUZUR TEMİN ETMESİ İÇİN ONU GÖREVLENDİRDİĞİNİ BELİRTİR.
S19-SELÇUKLULAR HANGİ BOYDANDIR?
-24 OĞUZ BOYUNDAN BİRİ OLAN KINIKTAN GELİR.
S20-OSMANLILAR HANGİ BOYDAN GELİRLER?
-KAYI BOYUNDAN GELDİKLERİNİ KABUL EDERLER.
S-21 SELÇUKLU DEVLETİNİN ADINI ALDIĞI ŞAHSİYET KİMDİR?
-TEMUR-YALIĞ ÜNVANLI DUKAK’IN OĞLU VE OĞUZ YAGBUSUNUN SUBAŞISI SELÇUK BEY’DİR.
S-22 YABGU NEDİR?
-HANEDAN HİYERARŞİSİNDE HAKANDAN SONRA GELEN GÖREVLİNİN ÜNVANIDIR.
S-23 “METBÛ”NEDİR?
-DEVRİN VASSALLIK ANLAYIŞI ÇERÇEVESİNDE KENDİNE BAĞLI OLUNAN /OLUNMAK ZORUNDA KALINAN OTORİTEYE METBU DENİR.
S-24 “TÂBİ” NE DEMEKTİR?
-TÂBİ, HUTBE OKUTMAK, PARA KESTİRMEK, VERGİ VE ASKER VERMEK GİBİ ŞARTLARI YERİNE GETİREREK ,KENDİSİNİN ÜZERİNDE BİR OTORİTEYE BAĞLANAN /BAĞLANMAK ZORUNDA KALAN KİŞİ VEYA KURUMA DENİR.
S25-BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİNİN BÜNYESİNDE 4 MAHALLİ SELÇUKLU ŞUBESİ DOĞMUŞTUR, BUNLAR NELERDİR?
-KİRMAN, SURİYE VE IRAK SELÇUKLULARIDIR. TÜRKİYE SELÇUKLULARI BAĞIMSIZ OLARAK KURULMUŞTUR. DİĞERLERİ BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ YIKILANA KADAR TABÎ OLMUŞLARDIR.
S26-HARİZİMŞAHLAR NE ZAMAN BAĞIMSIZ OLMUŞLARDIR?
-IRAK SELÇUKLULARININ YIKILMASI ÜZERİNE BAĞIMSIZ OLMUŞLARDIR.
S27-XII .YY İLK YARISINDA IRAK SELÇUKLULARINA TABİ OLAN ATABEGLİKLER HANGİLERİDİR?
-TOGTEGİNLİLER/BÖRİLER (DİMAŞK) ZENGİLER (CEZİRE VE SURİYE) İLDENİZLİLER (AZERBAYCAN) SALGURLULAR (FARS)
S28-BÜYÜK MSELÇUKLU DEVLETİNİN GÜÇLÜ OLDUĞUDÖNEMLERDE GAYRİ TÜRK MAHALLİ HANEDANLARDAN TABÎ OLANLAR HANGİLERİDİR?
-CİBAL VE YEZD’DE-KÂKUYİLER -SİSTANDA-NİMRÛZ MELİKLERİ -TABERİSTAN VE GİLAN’DA-BÂVENDİLER -KİRMANŞAH VE CİVARI İLE LURİSTANDA –ANNAZİLER -AZERBAYCAN’DA-RAVVADİLER -IRAK, CEZİRE VE KUZEY SURİYE’DE-UKAYLÎLER -DİYARBAKIR VE ÇEVRESİNDE –MERVÂNİLER’DİR.

S29-SULTANA AİT OLAN SEMBOLLER NELERDİR? UNVAN, LAKAB,KÜNYE,HUTBEDE ADINI ZİKRETTİRME,SİKKE BASTIRMA,NEVBET VURDURMA,TUĞRA VE TEVKÎ,OK-YAY,SANCAK,OTAĞ VE SARAY,TIRAZ-HİL’AT,YÜZÜK,KILIÇ,KEMER,ÇETR,ĞAŞİYE, VS.DİR.
S30-UNVAN ,LÂKAB,KÜNYE KİMLERE VERİLİR?
-UNVAN HÜKÜMDARIN KONUMUNU İFADE EDEN VE İSMİNİN BAŞINA GETİRİLEN SIFATTIR.
S31-SELÇUKLU LİDERLERİ ÖNCELERİ HANGİ ÜNVANLARI KULLANMIŞLARDIR?
-BEY,YABGU VE EMİR UNVANLARINI.
S32-İLK HÜKÜMDAR TUĞRUL BEY HANGİ UNVANLARI KULLANMIŞTIR?
-HUTBELERDE 1038 DEN İTİBAREN ES-SSULTÂNÜL-MUAZZAM,SİKKELERDE 1043 DEES-SULTÂN VE 1046 DAN SONRA ES-SULTÂNÜL-MUAZZAM UNVANINI KULLANMIŞTIR.
S33-UNVANI İLK DEFA KİM RESMİ HALE GETİRMİŞTİR? -SELÇUKLULAR.
S34-LÂKAB NEDİR? -
……..+ÜD-DİN VEYA……+ÜD-DEVLE FORMLARINDAKİ SIFAT TAMLAMALARINA DENİR. ÖR: ADÜVİDDİN-DEVLE GİBİ…
S35-TUĞRUL BEY’İN LÂKABI NEDİR? -RÜKNÜ’D –DİN
S36-ALP ARSLAN’IN LÂKABI NEDİR?
-ADUDÜ’D-DEVLE
S37-MELİKŞAH’IN LÂKABI NEDİR?
-MU’IZ-ZÜD-DİN
S38-KÜNYE NEDİR?
-ESKİ BİR ARAP GELENEĞİNİN İSLAM DÜNYASINDA YAYGINLAŞMASIYLA SELÇUKLULARA GEÇMİŞTİR.EBÛ (BABASI) +FORMUNDAKİ İSİM TAMLAMASIDIR.ÖR:EBÛ TALİP
S 39-TUĞRUL BEYİN KÜNYESİ NEDİR? -EBÛ TÂLİP
S 40-ALPARSLAN’IN KÜNYESİ NEDİR?
-EBÛ ŞÜCA
S 41-MELİKŞAH’IN KÜNYESİ NEDİR?-EBÛL –FETHS
42-HUTBE NEDİR?
CUMA VE BAYRAM NAMAZLARINDA HALKA VERİLEN VAAZDIR.SELÇUKLULARDA SULTANLIĞI HALKA İLAN ETMEKTE KULLANILIRDI.
S43-SİKKE NEDİR?
-SİKKE (MADENİ PARA) ALIŞ-VERİŞ ARACIDIR.(ÜZERİNDE BASTIRANIN İSMİ,UNVAN,LAKAB VE KÜNYESİ ,DARP YERİNİN ADI,TARİHİ İLE BAZI DİNİ İBARALER ,OK-YAY,KILIÇ GİBİ SEMBOLLER YER ALIR)
S44-SİKKELERDEN NELERİ TESPİT EDEBİLİRİZ?
-SİKKELERDEN METBU,SULTANIN HAKİMİYET ALANINI,HANEDAN ÜYELERİ ARASINDAKİ HİYERARŞİYİ ,METBû-TâBİ,İLİŞKİLERİNİ ,DARBEDİLEN ŞEHRİN TARİHİNİ TESPİT EDEBİLİRİZ.
S-45-SELÇUKLULARIN İLK SİKKESİ KAÇ TARİHİNDE NEREDE BASILMIŞTIR?
-1025 YILINDA NUR KASABASI YAKININDAKİ KERMİNE’DE BASILMIŞTIR.
S46- İLK BASIAN SELÇUKLU SİKKESİNİN ÜZERİNDE NELER VARDIR?
-SİKKE KARAHANLI TİPİNDE BİR GÜMÜŞ DİRHEM OLUP ÜZERİNDE MU’IZZÜD-DEVLE LAKABI İLE YABGU UNVANI,YAY VE KILIÇ FİGÜRLERİ VARDIR.
S47-İLK SİKKE KİM TARAFINDAN BASTIRILMIŞTIR?
-DANDANAKAN ZAFERİNDEN ,YANİ DEVLETİN KURULMASINDAN 15 YIL ÖNCE ARSLAN YABGU TARAFINDAN ,DAMADI KARAHANLI ALİ TEGİN İLE İTTİFAK KURDUĞU DÖNEMDE BASILMIŞTIR.
S48-TUĞRUL BEYİN İLK SİKKESİ KAÇ YILINDA NEREDE BASILMIŞTIR?
-1037 YILINDA NİŞABURDA BASTIRDIĞI DİNARDIR.
S49-TUĞRANIN ANLAMI NEDİR?
-TUĞRA,TÜRKLERDE HÜKÜMDARIN VE HANEDANIN İŞARET VE YAZILI SEMBOLÜ ANLAMINA GELEN TÜRKÇE BİR KELİMEDİR.
S50-TEVK’î NEDİR ?
-TEVKİ,ORTAÇAĞ İSLAM DEVLETLERİNDE KULLANILAN BİR TERİM OLUP ,SELÇUKLULARA DA İNTİKAL EDEREK FERMAN,TUĞRA ANLAMLARINDA KULLANILMIŞ İSEDE GENELLİKLE KISA BİR DUA KALIBINA DÖNÜŞMÜŞTÜR.
S 51-TÜRKİYE SELÇUKLULARI DÖNEMİNDE OK VE YAY FİGÜRÜNÜN YERİNİ NE ALMIŞTIR?
-ES-SULTAN VEYA SULTAN UNVANI ALMIŞTIR.
http://gletschercasino.org/
S 52-TIRAZ NEDİR?
-HÜKÜMDARA MAHSUS ONUN İSİM,UNVAN,LAKAB VE KÜNYESİNİN ŞERİT HALİNDE YAZILI OLDUĞU ,DEĞERLİ KUMAŞLARDAN DİKİLMİŞ ELBİSELERE TIRAZ DENMEKTEDİR.
S 53- HİL’AT NE DEMEKTİR?
-SULTANIN ONURLANDIRMA ,ÖDÜLLENDİRME,TAYİN VAYA BAŞKA VESİLELERLE DEVLET BAŞKANLARINA ,GELEN ELÇİLERE VE DEVLET ADAMLARINA GÖNDERDİĞİ VEYA VERDİĞİ HEDİYELERE DENİR.
S 54-HİL’AT OLARAK VERİLEN HEDİYELER NELERDİR?
-BAŞTA KIYAFET OLMAK ÜZERE PARA,KILIÇ,KEMER,AT,EYER TAKIMI, KÖS VEYA GULAMLARDAN OLUŞUR.
S 55- NEVBET NEDİR?
-NEVBET TAKIMININ SULTANIN SARAY VEYA OTAĞININ ÖNÜNDE 5 NAMAZ VAKTİ NEVBET VURMASI,SULTANIN ŞANINDANDI.NEVBETİN VURULMASI SULTANIN HAYATTA VE DEVLETİN BAŞINDA OLDUĞUNUN İLANI ANLAMINA GELİYORDU.
S 56-NEVBET TAKIMINA NE DENİYORDU?
-NEVBETİYYE DENİYORDU.
S 57- NEVBET TAKIMININ OLDUĞU MÜESSESEYE NE DENİR?
-NEVBET-HANE VEYA TABL-HANE DENİLMEKTEYDİ.
S 58-ÇETR NEDİR?
-MIZRAK GİBİ UZUN BİR SAPIN UCUNDA ,GENELLİKLE SİYAH RANKLİ DEĞERLİ BİR KUMAŞTAN YAPILMIŞ KÜÇÜK ŞEMSİYEDİR.
S 59-ÇETR NASIL KULLANILIR?
-SULTAN VE MELİKLERİN SEFERLERDE,OLAYLARDA AT ÜZERİNDEYKEN ,ARKASINDA BULUNAN ATLI BİR GULÂM (ÇETRDAR) TARAFINDAN BAŞLARI ÜZERİNDE TUTULURDU.ÖZELLİKLE SAVAŞ MAYDANINDA SULTANIN HAYATTA OLDUĞU YER ÇETRDEN ANLAŞILDIĞI İÇİN BÜYÜK ÖNEM TAŞIRDI.
S 60-GÂŞİYE NEDİR?
-ASLINDA SULTANIN EYERİNİN ÖRTÜSÜ İSE DE KAYNAKLARDA SEMBOLİK ANLAMININ DAHA ÖNE ÇIKTIĞI ANLAŞILMAKTADIR.GÂŞİYE ,RİKÂBDAR TARAFINDAN MERASİMLERDE ATIYLA GİDEN SULTANIN ÖNÜNDE,YUKARI KALDIRIP SAĞA SOLA ÇEVRİLEREK TAŞINIRDI.
S 61-TOY VE ŞÖLEN GELENEĞİ NEDİR?
-HÜKÜMDARIN HALKINI DOYURUP HOŞNUT ETMESİNİN ADIDIR.
S 62- SELÇUKLU DEVLETİNİN BİLİNEN SARAYLARI NERELERDEDİR?
-BÜYÜK SELÇUKLULARIN:NİŞABUR,REY,İSFAHAN,MERV VE TİRMİZDE -IRAK SELÇUKLULARININ :HEMEDAN VE BAĞDADTA -KİRMAN SELÇUKLULARININ:BERDESİR’DE -SURİYE SELÇUKLULARININ:HALEP’DE SARAYLARI BULUNMAKTADIR.
S 63-HÂCİB-İ BOZORG NEDİR?
-BÜYÜK HACİB VEYA BAŞ HACİB ANLAMINDA BU GÖREVLİ SARAY AMİRİDİR.
S 64-HÂCİB-İ BOZORG’UN GÖREVİ NEDİR?
-SULTAN İLE VEZİR VE DİVAN-I A’LÂ ARASINDAKİ İRTİBATI SAĞLARDI.HACİB-İ DERGÂH KABULLERDE TEŞRİFATI DÜZENLERDİ.HACİBLERE ASIL GÖREVLERİNİN DIŞINDA ELÇİLİK VEYA ORDU KOMUTANLIĞI GİBİ GEÇİCİ GÖREVLERDE VERİLİRDİ.
S 65-VEKİL-İ DER NEDİR?
-HÂCİBDEN DAHA ÖZEL BİR DURUMU OLAN VEKİL-İ DER İSE AĞZI LAF YAPAN ,SÖZ USTASI ,YERİNE GÖRE KONUŞMASINI BİLEN,SULTANIN MUTLU ,MUTSUZ ANLARINI BİLİP ONA GÖRE DAVRANAN ,SULTAN İLE VEZİR ARASINDA ARACILIK EDEN BİR GÖREVLİDİR.
S 66-EMİR-İ(DÂD BEG) NEDİR?
-ADALET EMİRİ ANLAMINA GELEN EMİR-İ DAD ,NİZAMÜLMÜLKÜN ZİKRETTİĞİ EMİR-İ HARESİN SELÇUKLU UYGULAMASINDAKİ KARŞILIĞIDIR VE BU UNVANI İLK KULLANAN BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİDİR.
S 67-EMİR-İ –DAD’IN GÖREVİ NEDİR?
-DAHA ÇOK SULTANA VE DEVLETE KARŞI ,YANİ SİYASİ SUÇ İŞLEDİĞİ İDDİASIYLA CEZALANDIRILAN KİŞİLERİN CEZALARINI İNFAZ ETMEKTİ.
S 68-ÜSTÂDÜ’D-DÂR NEDİR?
-SARAYIN MUTFAK,FIRIN VE AHIR GİBİ BÜTÜN BİRİMLERİNİN İHTİYAÇLARINI VE SARAY PERSOLENİNİN MAAŞLARINI HAZİNE GELİRLERİNDEN AYRILAN BİR KAYNAKTAN KARŞILAMAK ONUN GÖREVİYDİ.
69) Emir-i Candar nedir?
-Sultanın ve sarayın güvenliğinden sorumlu hassa askerlerinin başıydı. Sultanın kabullerinde huzura girecekleri kontrol ederdi.
70) Sahibü-l alem(emir-i alem) nedir?
-Sultanın sancağından sorumlu olan , merasimlerde ve savaşlarda onu taşıyan emirdir.
71)Emir- silah(silahdar) nedir?
-Silahhaneden sorumlu, merasimlerde ve tahtta otururken sultanın silahını taşıyan gulamların emiridir.
72)Emir-i camedar nedir?
-Sultanın kıyafetlerinin camehaneden ve sultanın giyim kuşamından sorumlu olan emirdir. Hilat olarak verilecek veya gönderilecek elbiselerde camehanede korunurdu.
73) Emiri çaşnigir nedir?
-Sultanın sofrasını hazırlatmak ve onun yiyeceği yemeklerin tadına önceden bakarak zehirlenme ihtimalini önlemektir.
74)Hansalar nedir?
-Aşçıbaşı
75)Şarabdar(şarabi) nedir?
-Bilimum içeceklerin hazırlandığı ve korunduğu şaraphaneden ve sultanın meclislerinde sunulan içkilerin kalitesinden ve hazırlanmasından sorumlu emirdir.
76) Emir-i ahur(ahur beg, ahur salar) nedir?
-Saray ahırında bulunan atların beslenmesi , yetiştirilmesi ve korunmasından sorumludur.
77)Emir-i Şikar / Sayd nedir?
-Hem spor , hem de bir nevi savaş talimi olan ava çıkma işinden ,doğancı anlamına gelen bazdar ise av kuşlarından sorumluydu.
78) Hazinadar(Hazin) nedir?
-Sultanın şahsi hazinesinden (hazine-i hass) sorumlu ve sultanın izniyle emanet olarak verilen değerli eşyaları , gönderilen hediyeleri muhafaza eden emirdir.
79) Nedim, maskara nedir?
-Sultana hoşça vakit geçiren eğlendiren kişilerdir.
80)Rikabdar nedir?
-Sultanın atının üzengisini tutan kişidir.
81) Vezaret(vezirin) görevleri nelerdir?
-Yürütme ,yasama ve yargı yetkilerini elinde bulunduran sultanın vekili olarak devletin bütün işlerinin sevk ve idare eder. Bütün idari organlar ve memurlar ona bağlıdır. Sultanın yanında bulunur seyahat ve seferlerine katılır. Ordu sevkeder ve ordunun başında komutan olarak sefere çıkabilirdi. Devlet bütçesinin düzenler, mali denetim yapar, memurları tayin ve azil yetkisi vardır. Divan-ı mezalime başkanlık ederdi.
82) Büyük Selçuklu Devletinde kaç vezir görev yapmıştır.?
-16 sı Fars,1 i Türk, 1 i Fellah ve 5’inin menşei bilinmeyen 23 vezir görev yapmıştır.
83) Büyük Selçuklularda vezirlikte ünlü kişi kimdir?
-Nizamülmülk ve soyu bu makamda etkili olmuş ve 4 oğlu 1 yiğeni ile 1 torunu vezirlik yapmıştır.
84)Vezirin taşıdı semboller nelerdir?
- Hilat-ı Vezaret,mühür, divit, kılıç, nevbet, minder onun sembolleridir.
85)Vezirin makamına ve ikametgahına verilen isimler nelerdir?
-darül’l vezare, dergah-ı vezaret, saray ve seraperde denmektedir.
86)Vezirin emrindeki memur ve hizmetliler kimlerdir?
-Gulamlardan seçilmiş naib , divitdar ile hacip üstad’üd dar ve ferraş gibi memur ve hizmetliler bulunurdu.
87) Vezirlerin gelirleri nelerdir?
-Devlet gelirinin %10 u , ikta gelirleri, ganimet payı ve maaşı gelir kaynaklarıdır.
88)Divan-ı Ala (vezaret) nedir?
Vezirin başkanlık ettiği ve 4 divan reisinin katıldığı büyük divandır.
Bu dört divan ; Tuğra /inşa , istifa , arz ve işrat divanlarıdır.
89) Divan-ı Tuğra/inşa nedir?
-Türkçe bir kelime olan tuğra Türk hükümdarların fermanları ve sikkeleri üzerindeki alametiydi.
90)Fermanlar adına bu sembolü sultan adına çizen ve aynı zamanda bu divanın reisi olan kişiye ne denir?
- tuğrai veya sahib-i divan-ı tuğra/inşa denilmekteydi.
91) Yazma sanatı anlamına gelen –inşa neyi ifade etmekteydi?
-İslam devletlerinde iç ve dış resmi yazışmaları ifade etmekteydi
92)Divan-ı İstifa (–yı memalik ) nedir?
-Bu divan hazinenin gelir ve giderlerini düzenler , yıllık bütçeyi hazırlardı;yani maliyeden sorumluydu. Vergi toplar, devlet memurlarına askerlere, din adamlarına ve seyyidlere maaşlarını verirdi. Reisine müstevfi veya sahib-i divan-ı istifa denirdi.
93)Divan-ı Arz
- Asker sayısını belirleme ve toplama , gerekli teçhizatı temin, kayıt ve kontrol etme, askerlere tahsis edilen iktaların, maaşların idaresi , hassa ordusu askerlerinin bistegani denilen ücretlerinin 3 ayda bir ödenmesi bu divanın göreviydi. Divan reisine Sahib-i Divan-ı Arz eyaletlerdeki temsilcisine arız denmekteydi.
94) Divan-ı İşraf-ı Memalik nedir?
-Devletin mali işlerinin , gelir ve giderlerinin kontrolü ve denetlenmeside bu divanın göreviydi. Reisin taşıdığı unvan ise Müşrif(-i memalik veya sahib-i divan-ı işraaf idi.
Not: Bu 4 divandan başka Divan-ı Ala ya bağlı olmayan divanlarda vardı. Reisleri bu divanın toplantılarına katılmıyordu.
95) Divan-ı Mezalim nedir?
-Mazlime kelimesinin çoğulu olan mezalime zalimin gaspettiği veya zulümle alındığı için şikayetçi olunan şey anlamına gelir. Daha çok malla ilgili hak ihlalleri, kanunsuz tahsil edilen vergiler , gasp veya hırsızlıkla elde edilen gelirler bu divanın görevidir. Diğer bir anlamı sivil halkın hak aradığı yüksek makamdır.
96) Divan-ı berid nedir?
-İstihbarat ve haberleşmeyi sağlayan bu divan merkez ile eyalet ve vilayetler, yabancı devletler arasında haberleşme ve istihbarat faaliyetlerinin yürütmekteydi. Reisin sahibi sahib-i berid, vilayetlerdeki görevlilere ise sahib-i haber denmekteydi.
97) Divan-ı Hass nedir?
-Bu divan gelirleri sultana tahsis edilen has arazilerin sevk ve idaresi ile ilgilenirdi. Divan reisine vekil (-i divan-ı hass denmekteydi)
98)Divan-ı evkafı-ı memalik nedir?
-Kurulan her vakıf müstakildir.Dış bir müdahale söz konusu olmaz . Ancak vakıf hukukuna aykırı uygulamalar , suiistimaller, yolsuzluklar ve anlaşmazlıklar olduğu zaman , şikayet üzerine veya teftiş için divan-ı evkaf-ı memalik devreye girer.
99) Selçuklularda taşranın yönetiminin esasını neler oluşturur.
-Taşranın yönetiminin esasını eyaletler, eyaletleri ise vilayetler oluşturur.
100) Eyaletleri ve vilayetleri kimler yönetir?
-Eyaletlere “Melik “ ünvanıyla şehzadeler veya “sipahsalar/isfehsalar” denen komutanlar “Naib-i eyalet “ unvanıyla vali olarak gönderildi.
Vilayetlere tayin edilen valiler ise “amid reis veya şıhne /şahne “ unvanını taşımaktaydı.
101) İkta sistemi nedir?
-Köylünün ekip biçtiği hububat üretilen topraklardan alınan vergidir.Nizamülmülk bu verginin üzerinde değişiklikler yapıp idari iktaları askeri iktalara dönüştürerek toprağa bağlı bir ordu sistemi geliştirmiştir.
102) Melik nedir?
-Büyük eyaletlerde vali olarak tayin edilen , Selçuklu tahtının varisleri melik ünvanı taşıyorlardı
103) Atabeg(atabey)
-Güvenilir, liyakatlı ve tecrübeli kumanlardan seçilmiş şehzadelere eğitim veren onların adına eyaleti yöneten kişidir
104)Naib-i Eyalet /vilayet nedir? -Bazı komutanlar (isfehsalâr)sultanın naibi olarak nâib-i eyâlet unvanıyla eyaletlere vali tayin ediyordu,tayin edilen kişilere Naib-i eyalet denir.
105)Amîd nedir? -Eyalet veya vilayetlerde sivil valilerin taşıdığı unvandır.Görevleri; bulunduğu eyalet veya vilayette ordu hazırlama,bir şehri koruma,hil’atleri hazırlama,hac yollarının güvenliğini sağlama veya divân-ı mezâlime başkanlık etme gibi görevleri vardır.
106)Şahne/şıhne nedir?
-Orta Çağ Doğu İslam dünyasında bir şehri veya bölgeyi muhafaza ve kontrol etmekle yükümlü olan kişilerin taşıdığı unvandır.
107)Reis nedir?
-En alt kademeden sivil bir memurdur ve yerli halkın eşrafından gelir.Reislik divanına divan-ı riyaset denirdi.Reis valinin ve onun temsilcilerinin emrindeydi.
108)Bistegâni nedir?
-Satın alma,esir alma veya hediye gelme suretiyle temin edilen gulâmlardan oluşan profesyonel orduyu oluşturan askerlerin 3 ayda bir nakit olarak,yani yılda 4 defa aldıkları maaşa denir.
109)Gulâmân-ı saray nedir?
-sultanın ve sarayın korunması için farklı soylardan seçilmiş ,sultana bağlı 1000 hâss gulâm vardır.ayrıca bunlara ilave olarak emir ve sipehsâlârların komutasındaki 3000 gulam ihtiyaç halinde hazır bulunmalıdır.bunlara denir.
110)Müfredler neye denir?
-Saraydaki merasim ve muhafız birliğidir.Gulamân-ı saraydan seçilmiş gösterişli ,iyi giyimli,seçkin 100’ü Horasanlı,100’ü Deylemli,200 kişiden oluşur.
111)Hâssa ordusu nedir?
-Profesyonel ,her an sefere hazır,merkez ordusudur.Melikşah zamanında sayıları 45000 ‘dir.
112)İktâ askeri nedir?
-Sefer asker toplatıpikta sahipleriyle beraber asker ile birlikte orduya katılmaktır.Askeri ikta sistemini geliştiren ve Selçuklu ordusuna tatbik eden vezir Nizamülmülk’tür.
113)Ülüş nedir?
-Eski Türklerdeki ülke topraklarının yönetiminin hanedan üyelerine takdim edilmesi geleneğine ülüş denir.Bu yöntem Selçuklu döneminde de devam etmekteydi.
114)Selçuklularda adalet,kimler sayasinde sağlanıyordu?
-Adalet,kaza ve vilayetlerde yani bütün ülkede kadılar vasıtasıyla sağlanırdı.
115)Baş kadıya ne denir?
-Kâdi’l-kudât (kadılar kadısı,baş kadı) adli teşkilatın başındaki kişi.
116)Kadıları kim tayin ediyordu?
-Kadılar ,sultan tarafından düzenlenen bir törenle tayin edilirdi.Kâdi’l-kudât ve kadılar teorik olarak sultana ve Dvan-ı A’laya bağlı olmayıp bağımsız karar vermekteydiler.
117)kadının Görevleri nelerdir?
-Kadı,din ve şeriat ile ilgili bütün işlerde yetkilidir.Aynı zamanda hakimdir.Örfi mahkeme işleri de ona düşer.
118)”kadı”nın hukuki faaliyeti esnasında kullandığı kaynaklar nelerdir?
-Kur’an,Hadîs,İmam-ı Azam,Ebu Hanifenin koyduğu kaidelerdir.
119)Kadıların baktıkları hukuki konular nelerdir?
-Kadılar,günlük hayatla ilgili nikah,boşanma,emlak,vs.alım-satım işlemleri,vakfiyelerin düzenlenmesi ve tescili vakıflarla ilgili anlaşmazlıklar,adi suçlar gibi muhtelif konularda yegane karar mercii idiler.
Cevapla
  • Benzer Konular
    Cevaplar
    Görüntü
    Son mesaj
  • Bilgi
  • Kimler çevrimiçi

    Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 3 misafir